مرغ های بومی در بسیاری از مناطق به دلیل مقاومت در برابر بیماری های خاص و سازگاری با آب و هوای مختلف پرورش داده می شوند. برای پرورش جوجه های بومی یا سایر پرندگان، مراقبت از سلامت آنها بسیار مهم است. زیرا جوجه های بومی بسیار مستعد ابتلا به بیماری های مختلف هستند. بنابراین، پرورش دهنده باید از بیماری های مختلف آگاه باشد، توصیه های بهداشتی را رعایت کند و اقدامات پیشگیرانه دربرابر بیماری های رایج در مرغ بومی را انجام دهد.
فهرست عناوین
بیماری نیوکاسل مرغ بومی
یک بیماری ویروسی بسیار واگیردار است که سویه های مختلفی دارد. انتشار ویروس از طریق؛ هوا، تجهیزات آلوده و حمل و نقل مرغ انجام میشود. بیماری نیوکاسل یکی از شایع ترین و خطرناک ترین بیماری ها در بین مرغ های بومی است. این بیماری در پاییز، زمستان و اوایل بهار بیشتر شایع است. زیرا ویروس نیوکاسل دربرابرگرمای زیادونورشدیدآفتاب ضعیف بوده و از بین می رود. بیماری نیوکاسل یکی از بیماری های عفونی در بین مرغ هااست و بسیار مسری است.
این بیماری می تواند به سرعت در گله گسترش یابد ومرغ سالم را بیمار کند. بیماری نیوکاسل می تواند تا یک سال در لاشه مرغ زنده باقی بماند. میزان مرگ و میر ناشی از این بیماری بسیار بالاست ومرغ های بیمار باید در اسرع وقت قرنطینه وحذف شوند.
با توجه به اینکه بیماری نیوکاسل در بین مرغ ها و دیگرطیور بسیار شایع است، بهتر است از تخم نطفه دار گله های مبتلا به این بیماری برای جوجه کشی استفاده نشود. ویروس نیوکاسل در صورت ورود به تخمک بارور شده باعث مرگ جنین می شود. همچنین اگر تخم بارور شده آلوده به ویروس نیوکاسل در داخل دستگاه جوجه کشی قرار داده شود، سایر جوجه ها را آلوده کرده و تلفات سنگینی را به همراه خواهد داشت. برای جلوگیری از این مشکلات، بایددستگاه جوجه کشی و تخم های بارور شده نیز ضد عفونی شوند. البته بدنه دستگاه جوجه کشی باید قابل شست وشو و ضدعفونی باشد. به همین دلیل جنس بدنه مهم است و در قیمت دستگاه جوجه کشی موثر است.
علائم بیماری نیوکاسل در مرغ محلی
ویروس بیماری به سیستم تنفسی، گوارشی و عصبی مرغ زنده حمله می کند. حرکتات چرخشی و ناگهانی پرنده به اطراف، فلج شدن بالها و پاها، پیچش گردن و سر به عقب و یا زیر شکم، تب و لرز، التهاب و عفونت در چشم، اسهال آبکی و سبز رنگ، کاهش شدیداشتها، کاهش تخمگذاری، ترشحات بینی و بازماندن منقار از علائم ظاهری بیماری نیوکاسل در مرغ ها است.
ناگفته نماند که بیماری نیوکاسل می تواند از پرندگان به انسان نیز منتقل شود. از علائم این بیماری می توان به تب و لرز، ضعف، سوزش و درد شدید، سرگیجه و بی خوابی اشاره کرد. هنگام آلوده شدن مرغ به بیماری نیوکاسل، پرورش دهندگان باید نکات بهداشتی را به شدت رعایت کنند.
ویروس بیماری نیوکاسل به راحتی از طریق مدفوع پرندگان بیمار، از طریق هوا و تجهیزات آلوده به پرندگان یا انسان منتقل می شود. در صورت بیمار شدن پرندگان وحشی به نیوکاسل، می توانند ناقل این بیماری باشند.
درمان نیوکاسل
بیماری نیوکاسل مانند بسیاری دیگر از بیماری های بیماری های رایج در مرغ بومی توجیه اقتصادی ندارد و مرغ های بیمار عموماً به سرعت حذف می شوند. بنابراین برای سلامت گله،در بسیاری از مناطق به دلیل مقاومت در برابر بیماری های خاص و سازگاری با آب و هوای مختلف پرورش داده می شوند. مرغ ها باید به موقع واکسینه شوند تا از بیماری نیوکاسل جلوگیری شود و توصیه های بهداشتی با جدیت رعایت شود.
جوجه ها باید در سن 30 روزگی در برابر بیماری نیوکاسل واکسینه شوند. ناگفته نماند که واکسیناسیون گله پس از شیوع بیماری بی اثر است و توصیه نمی شود.
استفاده از مواد ضدعفونی کننده مختلف در سالن ساختمان و ضدعفونی تجهیزات مرغداری از مهم ترین اقداماتی است که هر پرورش دهنده ای نباید از آن غافل شود. رعایت این موارد به پیشگیری از بیماری های مختلف و کشنده دربین طیور کمک می کند.
- پیشگیری
- رعایت اصول بهداشتی
- نگهداری نکردن جوجه یا مرغ های مسن
- انهدام بهداشتی لاشه های تلف شده دراثربیماری وواکسیناسیون به موقع طیور

بیماری افت تولید تخم درمرغان بومی (EDS)
این بیماری عمدتاً سیستم تخمگذار مرغ را درگیر می کند و باعث عفونت دستگاه تناسلی و تخمدان آنها می شود.
علائم بیماری افت تولید تخم
کاهش شدید تخمگذاری، تولید تخم مرغ با پوسته نازک یا بدون پوسته از علائم این بیماری است. متاسفانه اکثر پرورش دهندگان این بیماری را اشتباه تشخیص می دهند و بر این باورند که عوارض بیماری ناشی از مدیریت نادرست تغذیه است. زیرا کمبود کلسیم و نور دریافتی نیز باعث می شود که تخم مرغ بدون پوسته یا تخم مرغ با پوسته نازک باشد
راههای انتقال بیماری
از طریق پرندگان آلوده، تجهیزات آلوده، تخمهای آلوده، تماس پرورش دهنده با جوجههای آلوده، سوزنهای آلوده و حتی نیش حشرات گزنده
درمان
جوجه ها باید حدود 2 تا 4 هفته قبل از شروع دوره تخمگذاری (14 تا 18 هفتگی) واکسن کشته روغنی واکسینه شوند.
آبله مرغ ها
یک بیماری ویروسی است که از طریق مخاط چشم وزخم های ناحیه ریش و تاج انتقال می یابد. آبله یکی از بیماری های ویروسی دربین مرغان است که به کندی گسترش می یابد. این بیماری به ندرت باعث مرگ در جوجه ها می شود. آبله می تواند در گله ها با هر سن و شرایطی رخ دهد.
علائم آبله مرغان درمرغ بومی
آبله طیور به راحتی قابل تشخیص است و با مشاهده زخم طیور قابل تشخیص است. در اثر این بیماری پرنده هنگام خوردن و آشامیدن دچاراختلال می شود ومرغ های تخمگذار با افت تخمگذاری روبه رو میشوند. زخم های زگیل مانند در پاها و جوش و تاول در سر، ریش، گوش و چشم از علائم بارز آبله مرغان هستند.
راه های انتقال آبله مرغان
زخم های کنده شده از مرغ آلوده، پشه ها و حشراتی مانند شپش و غذای آلوده می توانند به راحتی بیماری را در بین مرغ گسترش دهند. به منظورواکسینه کردن طیور دربرابربیماری آبله از واکسن نیزاستفاده می شود.
درمان آبله مرغان
برای درمان بیماری آبله و جلوگیری از عفونت ها، از آنتی بیوتیک استفاده میشود و زخم را ضدعفونی می نمایند. با استفاده از بتادین، پماد آنتی بیوتیک و یا تنتورید می توان زخم و تاول پرنده را ضدعفونی نمود.
پیشگیری
از طریق مایه کوبی و ضد عفونی جایگاه است. همچنین نور خورشید به علت خاصیت ضد عفونی کنندگی که دارد، می تواند باعث از بین رفتن عامل بیماری آبله در جایگاه های آلوده شود.