چرخه زندگی طبیعی مرغ های تخمگذار به این صورت است که چند تخم می گذارند تا جوجه بیاورند و سپس جوجه ها را بزرگ می کنند. پرورش این نوع مرغ ها در بسیاری از زندگی های روستاییان در سراسر دنیا امری رایج است و تنها تعداد محدودی مرغ قادرند تخم مرغ مورد نیاز تغذیه یک خانواده را تامین کنند.
اما امروزه با گسترش زندگی شهری، همانطور که در بخش کشاورزی نیاز به تولید بذر و کشاورزی صنعتی احساس می شود، در پرورش صنعتی مرغ و تولید تخم مرغ نیز به جهت افزایش حجم تولید و همچنین جلوگیری از ابتلا به بیماری های مختلف، نیاز به استفاده از تکنولوژی و رفتن به سمت تولید صنعتی مرغ و تخم مرغ احساس می شود.
میزان بالای تخمگذاری در مرغداری و استفاده از آنها بسیار حائز اهمیت است و به همین منظور با استفاده از بهترین نژادهای طیور، اصلاحاتی در پرورش و تغذیه مرغ برای افزایش ظرفیت تولید تخم مرغ صورت می پذیرد.
به طور کلی، همه انواع جوجه ها توانایی یکسانی برای تخم گذاری ندارند. برخی از جوجه ها بیش از 150 تخم در سال می گذارند، در حالی که گونه های دیگر تنها 40 تخم در سال می گذارند. بنابراین اولین نکته در صنعت طیور، انتخاب بهترین نوع از مرغ است که بتوان کیفیت و کمیت تولید تخم مرغ را افزایش داد.
مرغ تخمگذار محلی با تخمگذاری بسیار بالا
بسیاری از مردم به دنبال جوجه‌های بومی با تخمگذاری برای تامین تخم‌های روزانه خود یا راه‌اندازی کسب‌وکار هستند. جوجه های محلی میزان تولید تخم مرغ بسیار بالایی دارند که به طور متوسط 220 تخم در سال است. برای اینکه بتوانید این تعداد تخم را در یک سال تجربه کنید، باید بهترین نژاد مرغ تخمگذار را انتخاب کنید. البته انتخاب نژادهای مرغ به تناسب آنها به شرایط آب و هوایی، تغذیه، محیط پرورش و شرایط فعلی بستگی دارد. برخی افراد ادعا می کنند که می توانند مرغ های بومی تخمگذار اصلاح شده ژنتیکی تهیه کنند.
محبوب ترین و بهترین نژاد مرغ
مرغ لگهورن یا لگرن
می توان گفت مرغ لگهورن در بین مرغ های تخمگذار رتبه اول را دارد. زیرا تولید تخم مرغ این نژاد در سال حدود 280 تا 320 تخم می باشد. این مرغ که بهترین نژاد مرغ تخمگذار است در اوایل دهه 1900 در ایتالیا متولد شد و صنعت طیور جهان را متحول کرد. لگهورن که تا حدودی رفتار تهاجمی دارد، تخم‌هایی با پوست سفید می‌گذارد. آب و هوای مساعد برای این نژاد مرغ، معتدل است. لازم به ذکر است که جوجه های لگهورن به ندرت کرچ می شوند و نمی توان به جوجه کشی و جوجه کشی طبیعی در آنها امیدوار بود. بنابراین برای تکثیر آن باید از دستگاه جوجه کشی صنعتی استفاده کرد.
نژاد لوهمن
یکی از نژادهای تخمگذار خوب جوجه لومان است که تخم های آن قهوه ای است. برخی از گونه های این نژاد نیز تخم های سفید می گذارند. مبدا این مرغ صنعتی وارداتی کشور آلمان است. جوجه‌های لومان که بیشتر در رنگ‌های قهوه‌ای و سفید دیده می‌شوند، در 19 هفتگی بالغ می‌شوند و 250 تا 320 تخم در سال می‌گذارند. در مقایسه با نژاد لگرن، این جوجه ها وزن کمتری دارند و ساکت تر هستند. یکی دیگر از ویژگی های این نژاد مرغ تخمگذار این است که نسبت به سایر نژادها خوراک کمتری مصرف می کنند.
مرغ ردآیلند (جزیره قرمز)
این نژاد دو منظوره را نیز می توان یکی از بهترین مرغ های تخمگذار دانست که هم برای تخم گذاری و هم برای تولید گوشت مناسب است. آمریکا خاستگاه اصلی این نژاد محسوب می شود و نوع قرمز آن از سفید محبوبتر است. جوجه های رد آیلند می توانند با هوای سرد سازگار شوند و سالانه حدود 260 تخم بگذارند. رنگ قهوه‌ای تخم‌ها و اندازه متوسط تا کمی بزرگ از مشخصه‌های تخم‌های رد آیلند است. جوجه های این نژاد کمی تهاجمی و پرخاشگر هستند و گزینه خوبی برای جوجه کشی نیستند. بلوغ این نژاد 19 هفته است، اما اغلب اولین تخمگذاری در 16 هفتگی مشاهده می شود.
مرغ ساسکس
جوجه های این نژاد رنگ های متنوعی دارند و آرام و بامزه هستند. میزان تخمگذاری آنها 250 تخم با پوسته قهوه ای روشن و کرم در سال است. از آنجایی که مرغ ساسکس به خوبی کرچ می شود، این خصوصیت باعث می شود راندمان جوجه آوری بالایی را داشته باشند.
مرغ راک پلیموث
یکی از ویژگی های این مرغ دو منظوره آمریکایی، شخصیت آرام و مطیع آن است. این نژاد مرغ برای پرورش نیاز به آب و هوای معتدل دارد و برای جوجه کشی طبیعی گزینه مناسبی است. یک مرغ پلیموث راک با وزن بیش از 3 کیلوگرم می تواند 200 تخم قهوه ای در سال بگذارد.
مرغ نیوهمپشایر
یکی دیگر از نژادهای عالی از نظر تنوع مرغ، مرغ بومی آمریکایی است و اساساً نژاد مرغ اصلی است. جوجه های نیوهمپشایر می توانند تا 250 تخم بگذارند که اندازه آنها از متوسط تا بزرگ متغیر است. این نژاد در مقایسه با سایر نژادها خاکستری رنگ است و از پنج ماهگی شروع به تخمگذاری می کند.
مرغ استرالوپ
این نژاد از جوجه های دو منظوره به طور متوسط 200 تا 230 تخم در سال تولید می کند که نوع سفید آن تخم های بیشتری می گذارد. مرغ استرالوپ شخصیت آرامی دارد و می تواند با هر آب و هوایی سازگار شود. یکی دیگر از ویژگی های این نژاد، چاقی است.
مرغ مرندی
مرغ مرندی که منشأ آن شهر مرند است، یکی از بهترین مرغ هایی است که تخم گذاری می کند و در عرض 6 ماه به بلوغ می رسد. در شرایط کشاورزی از 120 تا 150 تخم در سال و در شرایط صنعتی تا 180 تخم تولید می کنند.